17 lipca o godz. 19.00 w Kinie Praha odbędzie się projekcja niemego filmu „Miasto bez Żydów” przy akompaniamencie wspaniałego trio Andruszczenko/Wachowiak/Owczynnikow. Projekcję zakończy debata dotycząca współczesnych wyzwań związanych z antysemityzmem.
Film „Miasto bez Żydów” („Die Stadt ohne Juden”)
w reżyserii Hansa Karla Breslauer'a z 1924 roku, kręcony w nurcie
ekspresjonizmu austriackiego, powstał na kanwie książki, o tym samym
tytule z 1922 roku napisanej przez Hugo Bettauera, dziennikarza,
zamordowanego przez austriackich nacjonalistów w 1925 roku.
Bettauer opisywał wymyśloną przez siebie sytuację wypędzenia z Austrii
wszystkich Żydów. Czysty rasowo Wiedeń okazał się jednak miastem
martwym, pozbawionym życia kulturalnego, z gospodarką w kryzysie.
Książka zdobyła ogromną popularność. Sam autor został w 1925 roku
zastrzelony przez młodego nazistę, Ottona Rothstocka, chcącego ocalić
kulturę niemiecką przed „degeneracją”. Rothstocka okrzyknięto bohaterem i
choć uznano go za winnego zabójstwa, wkrótce uwolniono.
W
1924 roku książka została przetłumaczona na język polski przez polskiego
Ormianina Ignacego Nikorowicza i wydana przez wydawnictwo Renesance. W
tym samym roku austriacki reżyser Hans Karl Bresrauer stworzył film.
Jego premiera odbyła się 25 lipca 1924 w Wiedniu. Film cieszył się dużą
popularnością, był pokazywany m.in. w Berlinie (premiera w 1926 roku) i w
Nowym Jorku (premiera w 1928). Częściowo odbiegał od treści książki,
przez co stracił nawiązania do świata rzeczywistego (akcja książki
rozgrywa się w Wiedniu, a filmu w fikcyjnym mieście). Większość
odstępstw od oryginału była efektem próby zmniejszenie politycznego
charakteru filmu (chciano uniknąć problemów z cenzurą), mimo to
niektórym pokazom towarzyszyły zamieszki inicjowane przez narodowych
socjalistów.
Ostatni pokaz odbył się w 1933 roku w Amsterdam
Theater Carré jako protest przeciwko dojściu do władzy NSDAP. Od 1933
roku w Niemczech film był zakazany. W 1991 roku w Nederlands Filmmuseum
została znaleziona kopia. Bundesarchiv z Koblencji we współpracy z
Filmarchiv Austria przeprowadziły jej renowację i w 2008 roku
udostępniły film widzom.
Warszawskiemu pokazowi będzie
towarzyszyła muzyka improwizowana przez duet złożoney z Oliwiera
Andruszczenko i Mateusza Wachowiaka.
Wydarzenie zakończy dyskusja dotycząca współczesnego polskiego antysemityzmu.
W debacie wezmą udział badacze i badaczki antysemityzmu oraz animatorzy
działań edukacyjnych. Spotkanie poprowadzi Jarosław Ziółkowski (Magazyn
Kontakt).
Bilety w cenie 8 PLN są dostępne w Kino Praha (ul. Jagiellońska 26, Warszawa).
Honorowy patronat nad wydarzeniem objęło Austriackie Forum Kultury w Warszawie i Czeskie Centrum w Warszawie.
Patronat medialny nad wydarzeniem objęły Miesięcznik ZNAK , Magazyn "Kontakt" oraz Radio TOK FM.
Pokaz filmu odbywa się w ramach projektu „Praga – współdzielona czy
podzielona”. Projekt „Praga – współdzielona czy podzielona” został
sfinansowany przez Unię Europejską w ramach programu „Europa dla
obywateli”. Projekt jest realizowany przez Multikulturní centrum Praha (MKC Praha) (CZ). Partnerami projektu są: Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna (PL), Centrum vizuální historie Malach (CZ), Nadácia Milana Šimečku (SK), The Danube Memorial Ein Verein zur Errichtung eines Denkmals (AU) oraz Adalbert Stifter Verein e.V. (DE).
Debata odbywa się w ramach projektu „Pracownia Koszykowa” finansowanego
ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Projekt
„Pracownia Koszykowa” jest realizowany przez Stowarzyszenie „Pracownia
Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego we współpracy z Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej.
http://etnograficzna.pl/miasto-bez-zydow-film-i-dyskusja-w-kinie-praha/